Mọi thứ bạn cần biết về mụn nang và cách trị mụn nang

Mụn nang là một loại mụn nặng, trong đó các lỗ chân lông trên da bị tắc nghẽn, dẫn đến nhiễm trùng và viêm.

Mụn nang chủ yếu xuất hiện đến mặt, nhưng cũng có nhiều trường hợp xuất hiện ở phần thân trên và cánh tay trên.

Mụn trứng cá thường ảnh hưởng đến thanh thiếu niên và thanh niên, ước tính khoảng 80% những người từ 11 đến 30 tuổi bị mụn trứng cá tại một số thời điểm.

Mụn nang là dạng nặng nhất nhưng số người bị mụn nang thường ít hơn rất nhiều.

Năm 2009, Viện Da liễu Namira Hàn Quốc phát hiện ra rằng mụn trứng cá là lý do chủ yếu khiến mọi người đến gặp bác sĩ da liễu.

Một số sự thật về mụn nang

Dưới đây là một số điểm chính về mụn nang. Thông tin chi tiết và hỗ trợ có trong phần nội dung của bài viết này.

• Trong khi mụn trứng cá rất phổ biến, mụn trứng cá dạng nang tương đối hiếm và nặng hơn.
• Các yếu tố chính gây ra mụn nang là sự thay đổi nội tiết tố ở tuổi dậy thì, nhưng nó cũng có thể xảy ra ở những người lớn tuổi.
• Mụn nang không phải do sô cô la, các loại hạt, thức ăn nhiều dầu mỡ, cũng không phải do vệ sinh kém hoặc do thủ dâm.
• Mụn nang có thể gây đau đớn, cũng như đau khổ về cảm xúc vì ảnh hưởng của nó đến ngoại hình trên khuôn mặt.

Cách điều trị mụn nang

Việc điều trị mụn trứng cá dạng nang cần có sự hỗ trợ của bác sĩ chuyên khoa kết hợp với một số biện pháp tự chăm sóc. Điều trị bằng thuốc trị mụn có thể có hiệu quả trong việc ngăn ngừa u nang và sẹo.

Mụn trứng cá nhẹ hoặc trung bình có thể được xử lý với sự giúp đỡ của bác sĩ. Tuy nhiên, mụn trứng cá nặng có đặc điểm là nốt sần và mụn nang có thể cần phải chuyển đến bác sĩ chuyên khoa, vì nó có nguy cơ cao để lại sẹo mụn hoặc thâm mụn. Một lí do nữa là các loại thuốc được sử dụng để điều trị mụn nang thường được kiểm soát chặt chẽ.

Điều trị bằng Benzoyl peroxide

Benzoyl peroxide là phương pháp điều trị dành cho những người bị mụn trứng cá ở mọi mức độ nghiêm trọng. Đây cũng là một lựa chọn điều trị cho những người bị mụn trứng cá nặng đang chờ điều trị chuyên khoa.

Benzoyl peroxide có bán trực tiếp từ các hiệu thuốc không kê đơn dưới một số công thức có thể dùng để bôi ngoài da. Nó đã là thành phần chính trong việc điều trị mụn trứng cá trong hơn 50 năm, và hoạt động bằng cách tiêu diệt vi khuẩn, đặc biệt là vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes). Một số phương pháp điều trị bằng benzoyl peroxide cũng có sẵn để mua trực tuyến.

Benzoyl peroxide cũng có thể được dùng để trị các loại mụn không viêm như mụn đầu trắng và mụn đầu đen.

Benzoyl peroxide có thể được điều chế theo các công thức dạng nước và dạng cồn, và dạng thích hợp nhất tùy thuộc vào loại da. Các chế phẩm gốc cồn có tác dụng làm khô, làm cho chúng phù hợp hơn với những người có da nhờn.

Các sản phẩm benzoyl peroxide, bao gồm chất lỏng và thanh tẩy rửa, kem dưỡng da, kem và gel, được sử dụng một hoặc hai lần mỗi ngày. Tác dụng phụ thường gặp nhất là kích ứng da. Dị ứng không thường xảy ra.

Điều trị bằng thuốc với isotretinoin

Isotretinoin là một loại thuốc kê đơn để điều trị mụn nang.

Isotretinoin là một phương pháp điều trị rất hiệu quả, nhưng nó có tác dụng phụ đáng kể và nguy hiểm cho thai nhi. Nó thường được dùng với liều lượng 1 miligam (mg) cho mỗi kg trọng lượng cơ thể một lần mỗi ngày trong vòng 16 đến 20 tuần.

Đối với các trường hợp mụn trứng cá vừa phải, isotretinoin không được khuyến cáo cho đến khi điều trị tiêu chuẩn bằng kháng sinh uống được thử và thấy không hiệu quả. Tuy nhiên, Isotretinoin được khuyên dùng như một phương pháp điều trị đầu tiên cho mụn trứng cá nặng.

Các tác dụng phụ tiềm ẩn liên quan đến việc sử dụng isotretinoin bao gồm:

• khô mắt và bộ phận sinh dục
• môi nứt nẻ
• đau khớp
• trầm cảm
• tổn thương gan
• nồng độ lipid cao

Isotretinoin là một loại thuốc có thể gây quái thai. Điều này có nghĩa là dùng nó trong thời kỳ mang thai với bất kỳ liều lượng nào, ngay cả trong thời gian ngắn, có thể dẫn đến dị tật bẩm sinh.

Isotretinoin cũng có thể dẫn đến sẩy thai hoặc sinh non và có thể gây tử vong cho trẻ sơ sinh.

Do đó, phụ nữ có thể mang thai phải sử dụng hai phương pháp tránh thai trong 1 tháng trước, trong và ít nhất một tháng sau khi điều trị bằng isotretinoin.

Cũng cần phải thử thai trước khi bắt đầu dùng isotretinoin và sau đó hàng tháng cho đến 1 tháng sau khi ngừng thuốc.

Điều kiện để được kê đơn thuốc bao gồm kết quả thử thai hai lần âm tính.

Điều trị bằng cách tiêm Corticoid

Tiêm thuốc corticosteroid gọi là triamcinolone trực tiếp vào u nang có thể giúp giảm viêm và ngăn ngừa sẹo. Điều trị này phải được thực hiện bởi một bác sĩ da liễu.

Có thể có các tác dụng phụ cục bộ tồn tại trong thời gian ngắn sau khi tiêm.

Các bác sĩ da liễu cũng có thể rạch và dẫn lưu một số u nang lớn, nhưng mọi người không nên tự ý làm điều này vì nó có thể làm trầm trọng thêm vấn đề về da và có thể gây ra sẹo nghiêm trọng và nhiễm trùng sâu hơn.

Sử dụng thuốc tránh thai

Điều trị lâu dài mụn trứng cá ở phụ nữ có thể liên quan đến thuốc tránh thai, giúp ức chế sản xuất bã nhờn. Khi thích hợp, thuốc uống có chứa estrogen và progesterone có thể được sử dụng trong 6 tháng hoặc hơn.

Một loại thuốc có tên là spironolactone cũng có thể được kê đơn cùng với viên thuốc. Đây là một loại steroid tổng hợp có tác dụng ức chế nội tiết tố androgen.

Các triệu chứng của mụn nang

Mụn trứng cá tạo ra các triệu chứng quen thuộc với tất cả chúng ta. Mụn nang thậm chí còn dễ nhìn thấy hơn vì đây là dạng nặng nhất và tạo ra các u nang và nốt sần. Cùng với mụn bọc, mụn mủ thì loại mụn này tạo thành nhóm mụn trứng cá nặng – gọi là mụn sưng viêm. Mụn cũng có thể gây ra sẹo mụn.

Tất cả các dạng mụn trứng cá đều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý người bênh, nhưng mụn trứng cá dạng nang thì mức độ còn nặng hơn vì mụn nang thường có ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngoại hình hơn các loại mụn không viêm khác.

Tầm quan trọng của việc điều trị được nhấn mạnh bởi nguy cơ để lại sẹo do mụn nang lâu dài. Điều này có thể gây ra tổn thương lâu dài và vĩnh viễn dưới dạng:

• những vết rỗ nhỏ, sâu
• hố sẹo lớn
• chỗ lõm nông trên da
• sẹo đỏ, nổi lên

Nguyên nhân gây mụn nang

Các lỗ chân lông của da có các tuyến bã nhờn tiết ra một chất nhờn gọi là bã nhờn.

Tiết bã nhờn bình thường giúp bảo vệ các nang lông và da, nhưng sự sản sinh quá mức của bã nhờn và sự phát triển quá mức của các tế bào da có thể khiến các lỗ chân lông bị bịt kín. Điều này có thể tạo điều kiện hoàn hảo cho vi khuẩn gây mụn P. acnes phát triển quá mức.

Mụn nang là loại mụn bị viêm dễ vỡ và gây tràn mủ nhất. So với mụn bọc và mụn mủ thì nó nghiêm trọng hơn rất nhiều.

Yếu tố lớn nhất gây ra mụn trứng cá là sự thay đổi nội tiết tố ở lứa tuổi thanh thiếu niên mới lớn. Trong độ tuổi dậy thì, nồng độ hormone androgen tuần hoàn tăng đột biến, là nguyên nhân làm tăng sản sinh bã nhờn; tế bào da cũng bắt đầu phát triển nhanh hơn.

Hình thành vì sự mất cân bằng nội tiết nên mụn nang hình thành giai đoạn dậy thì này đôi khi còn được gọi là mụn nội tiết.

Tuy nhiên, mụn trứng cá không chỉ giới hạn ở thanh thiếu niên. Có nhiều các yếu tố khác cũng là nguyên nhân gây mụn, bao gồm:

• thay đổi nội tiết tố liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, mang thai, kiểm soát sinh sản, sử dụng liệu pháp hormone và căng thẳng
• mỹ phẩm nhờn, chất tẩy rửa, kem dưỡng da và quần áo
• độ ẩm cao và đổ mồ hôi
• di truyền, vì một số người có cơ địa da nhạy cảm hơn
• một số loại thuốc và hóa chất, ví dụ, corticosteroid, lithium, phenytoin, và isoniazid, có thể làm trầm trọng thêm hoặc gây ra các đợt phát ban tương tự như mụn trứng cá

Có rất nhiều lầm tưởng về nguyên nhân gây ra mụn trứng cá dạng nang. Cụ thể là không phải do:

• sô cô la, các loại hạt hoặc thực phẩm nhiều dầu mỡ
• hầu hết các lựa chọn ăn kiêng khác
• vệ sinh kém hoặc rửa mặt không đầy đủ
• thủ dâm hoặc quan hệ tình dục

Biện pháp khắc phục và điều trị mụn nang tại nhà

Các biện pháp thực tế để tránh làm cho mụn trứng cá trở nên tồi tệ hơn rất hữu ích cho bất kỳ ai bị mụn trứng cá, kể cả những người bị mụn trứng cá dạng nang:

• Không rửa quá thường xuyên: Hai lần một ngày là đủ, sử dụng xà phòng hoặc chất tẩy rửa nhẹ và nước ấm.
• Không chà mạnh khi rửa: Tránh dùng xà phòng mài mòn, hạt tẩy rửa, chất làm se hoặc chất tẩy tế bào chết.
• Không nặn mụn: nặn mụn không đúng cách có khả năng làm mụn nặng thêm.
• Tránh sử dụng phấn trang điểm đậm: Khi trang điểm, hãy chọn sản phẩm dạng nước, không gây mụn, tránh dùng công thức dầu và nhớ tẩy trang trước khi đi ngủ.

Các biện pháp ngăn ngừa mụn nang

Nếu bạn bị mụn trứng cá nhẹ hoặc muốn giảm nguy cơ phát triển mụn trứng cá, các bước sau có thể giúp bạn làm điều đó:

• Làm sạch da nhẹ nhàng vào buổi sáng, trước khi ngủ và sau khi vận động mạnh.
• Cố gắng tránh chạm vào da nếu có thể.
• Cạo râu cẩn thận và làm mềm râu bằng nước xà phòng trước khi chải. Đảm bảo tìm phương pháp cạo râu thoải mái nhất cho bạn và chỉ cạo râu khi cần thiết.
• Tránh tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời vì nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và vẻ ngoài của da.
• Gội đầu thường xuyên. Những người có tóc dầu có thể muốn làm như vậy hàng ngày.

Có những yếu tố khác gây ra và làm nặng tình trạng mụn trứng cá, chẳng hạn như di truyền, nhưng những mẹo trên đây có thể giúp ngăn mụn trứng cá bình thường trở thành nang.